Lazer görkezijisi nyşany kesgitlemek üçin ýokary derejede konsentrasiýalanan lazer şöhlesini ulanýan ösen enjamdyr. Ol harby, geodeziýa we senagat pudaklarynda giňden ulanylýar we häzirki zaman taktiki ulanylyşlarynda möhüm rol oýnaýar. Nyşana takyk lazer şöhlesi bilen ýagtylandyrmak arkaly lazer görkezijileri dürli dolandyrylýan ýaraglaryň nyşana yzarlamagyna we takyk urmagyna mümkinçilik berýär. Häzirki zaman takyk zarba ulgamlarynda lazer görkezijileriniň ulanylmagy harby bölümleriň söweş netijeliligini we takyklygyny ep-esli ýokarlandyrýar. Aşakda lazer görkezijilerine jikme-jik giriş berilýär.
1. Işleýiş prinsipi
Lazer görkezijisiniň esasy iş prinsipi nyşana ýokary derejede fokuslanan lazer şöhlesini çykarmakdyr. Lazer, adatça, infragyzyl tolkun uzynlygynda bolýar, bu bolsa ony ýalaňaç göz bilen görünmeýän edýär we şeýdip taktiki gizlinligi saklaýar. Lazer görkezijisi tarapyndan çykarylýan şöhle lazer bilen dolandyrylýan bombalar ýa-da raketalar ýaly ýarag ulgamlaryndaky sensorlar tarapyndan anyklanýar. Bu sensorlar şöhlelenen lazer signalyny tanap, ýaragy nyşana urmak üçin şöhle ugruna gönükdirip bilýärler.
2. Esasy bölekler
Lazer belgileýjisiniň esasy bölekleri aşakdakylary öz içine alýar:
- Lazer şöhlelendiriji: Bu komponent ýokary derejede fokuslanan lazer şöhlesini döredýär. Lazer alamatlandyryjylary adatça ýakyn infragyzyl (NIR) tolkun uzynlygynda, takmynan 1064 nanometrde işleýärler. Bu tolkun uzynlygy uzak aralyklara ajaýyp aralaşma we anyklama ukybyny üpjün edýär, bu bolsa ony uzak aralyklara zarba urmak üçin amatly edýär.
- Optiki ulgam: Bu ulgam lazer şöhlesini fokuslaýar we onuň ugruny sazlaýar. Optiki ulgam lazer şöhlesiniň nyşana düşýän ýere takyk degmegini üpjün edýär, energiýanyň ýitgisiniň öňüni alýar we şöhle güýjüni we fokusyny saklaýar. Käbir lazer belgileýjileri sazlanyp bolýan fokusly optiki ulgamlar bilen enjamlaşdyrylandyr, bu bolsa operatora dürli iş zerurlyklaryna görä şöhleniň dispersiýasyny we intensiwligini üýtgetmäge mümkinçilik berýär.
- Nyşanany kesgitlemek ulgamy: Bu adatça optiki nişangalary, teleskoplary ýa-da lazer nyşanalaýjy enjamlary öz içine alýar. Bu ulgamlar operatorlara nyşana alynjak obýektleri has takyk nyşana almaga kömek edýär we lazer şöhlesiniň nyşana gönükdirilendigini üpjün edýär. Ösen lazer nyşanalaýjylary hereket edýän ulaglaryň döredýän el titremeleriniň ýa-da titremeleriniň öwezini dolýan we şeýdip nyşana almagyň takyklygyny ýokarlandyrýan elektron durnuklaşdyryjy ulgamlary öz içine alyp biler.
- Elektrik üpjünçiligi: Elektrik üpjünçiligi lazer görkezijisine zerur energiýany berýär. Lazer görkezijileri, adatça, gurlan gaýtadan zarýadlanýan batareýalary ýa-da daşarky energiýa çeşmelerini ulanýarlar. Batareýanyň ömri, esasanam uzak möhletli missiýalar ýa-da ýokary kuwwatly režimler üçin esasy mesele bolup durýar.
3. Programmalar
Lazer belgileýjileri harby, geodeziýa we senagat ýaly dürli ugurlarda ulanylýar:
- Harby ulanylyşlar: Lazer belgileýjileri häzirki zaman harby operasiýalarynda ornuny tutup bolmajak rol oýnaýar. Olar takyk zarba urmak üçin ulanylýar, söweş uçarlaryna, dronlara we gury ýer güýçlerine duşmanyň nyşanlaryny görkezmäge mümkinçilik berýär. Lazer bilen dolandyrylýan bombalar, raketalar (meselem, Paveway seriýasy) we snarýadlar belgileýji tarapyndan berlen lazer belgileri arkaly nyşanalara berklenip, möhüm duşman infrastrukturasyna ýa-da hereket edýän nyşanalara takyk zarba urmaga mümkinçilik berýär. Adaty ýaraglar bilen deňeşdirilende, takyk dolandyrylýan ulgamlar lazer belgileýjileri bilen utgaşdyrylanda zarbanyň netijeliligi ep-esli ýokarlanýar, goşmaça zyýany we raýat pidalaryny azaldýar.
- Geodeziw we ýerleşýän ýerini kesgitlemek: Raýat ulanylyşlarynda lazer belgileýjileri geodeziw we ýerleşýän ýerini kesgitlemek işleri üçin ulanylýar. Olar uzak aralyklarda ölçäp we belläp bilýärler, geodeziwçilere uly ýa-da çylşyrymly ýer böleklerinde geografik nokatlary takyk ýerleşdirmäge kömek edýärler. Lazer belgileýjileri şäher meýilnamalaşdyryşynda, gurluşyk inženerçiliginde we serişdeleri gözlemekde giňden ulanylýan ýokary takyklykly 3D topografik kartalary döretmäge kömek etmek üçin LiDAR (Ýagtylygy anyklamak we aralyk goýmak) ulgamlarynda hem ulanylýar.
- Senagat ulanylyşy: Senagat önümçiliginde we awtomatlaşdyrmada lazer belgileýjileri, esasanam ýokary takyklykly işläp taýýarlamak we ýygnamak proseslerinde takyk belgileýji gurallar hökmünde hyzmat edýär. Olar bölekleriň ýerleşýän ýerini ýa-da traektoriýasyny belläp, enjamlaryň öňünden kesgitlenen ýoly yzarlamagyny üpjün edip bilýärler. Lazer belgileýjileriniň kontaktsyz tebigaty olary metal gaýtadan işlemek ýa-da elektron bölekleri ýygnamak ýaly ýokary temperaturaly ýa-da ýokary tizlikli önümçilik gurşawlary üçin ideal edýär.
4. Artykmaçlyklary
Lazer belgileýjileri amaly ulanylyşda birnäçe artykmaçlyklary hödürleýär:
- Ýokary takyklyk: Lazer şöhlesiniň ýokary ugry we fokusy uzak aralyklara örän takyk urgylary we ölçegleri amala aşyrmaga mümkinçilik berýär. Bu harby urgylarda we senagat takyk işlemeginde örän möhümdir.
- Çalt jogap: Lazer belgileýjileri nyşanalary derrew, ýönekeý işleýiş we çalt jogap bermek bilen belläp bilýärler, bu bolsa olary, esasanam dinamiki ýa-da çylşyrymly söweş meýdanlarynda çalt ýerleşdirmek we hereket etmek üçin amatly edýär.
- Gizlinlik: Lazer alamatlandyryjylary adatça infragyzyl tolkun uzynlyklaryny ulanýandygy sebäpli, lazer şöhlesi ýalaňaç göz bilen görünmeýär. Bu gizlinlik ukyby operasiýalar wagtynda operatoryň pozisiýasynyň açylmagyna päsgel berýär we duşmanyň garşy çäreleriniň töwekgelçiligini azaldýar.
5. Kynçylyklar we çäklendirmeler
Harby we raýat ulgamlarynda giňden ulanylyşyna garamazdan, lazer belgileýjileri hakyky ulanylyşda käbir kynçylyklara we çäklendirmelere duçar bolýarlar:
- Howa şertleriniň täsiri: Lazer şöhleleriniň işine howa şertleri düýpli täsir edip biler. Duman, ýagyş ýa-da gar ýaganda lazer şöhlesi saçylyp, gowşap ýa-da süýşüp biler. Bu bolsa görkezijiniň zarbalar ýa-da ölçegler üçin netijeliligini ep-esli peseldip biler.
- Energiýa sarp edilişi: Lazer görkezijileri, esasanam uzak möhletli işlerde ýa-da ýokary kuwwatly režimlerde şöhle güýjüni we durnuklylygyny saklamak üçin ep-esli energiýa talap edýär. Şonuň üçin batareýanyň ömri uzak möhletli missiýalar üçin çäklendiriji faktora öwrülýär.
6. Umumy görnüşleri
Lazer belgileýjileri ulanylyşyna we dizaýn aýratynlyklaryna görä birnäçe görnüşlere bölünip bilner:
- Eltip bolýan lazer belgileýjileri: Bular, adatça, gury ýer goşunlary tarapyndan ulanylýan ykjam, ýeňil dizaýnlardyr. Olar elde saklanýar ýa-da ýeňil ýaraglara oturdylyp bilner, bu bolsa, esasanam snaýper missiýalarynda ýa-da kiçi göwrümli söweş operasiýalarynda öň hatardaky esgerlere nyşana kesgitleme mümkinçiliklerini berýär.
- Howa lazer belgileýjileri: Bular söweş uçarlary ýa-da dronlar ýaly uçarlara oturdylýar we esasan howadan ýere nyşanalary kesgitlemek we zarba urmak üçin ulanylýar. Olar ýerüsti nyşanalary ýokary belentliklerden belläp bilýärler we uzak aralykly zarbalar üçin takyk dolandyrylýan ýaraglar bilen işleýärler, bu bolsa köplenç taktiki zarbalarda ýa-da söweş meýdanynda goldaw bermekde ulanylýar.
- Ulaga/gämä oturdylan lazer belgileri: Bular sowutly ulaglar, tanklar ýa-da gämiler ýaly agyr enjamlara oturdylýar we adatça uly möçberli taktiki operasiýalarda ulanylýar. Olar uly ýarag ulgamlary üçin takyk nyşana alamatlandyrmagy we ýerleşdirmegi goldaýar.
7. Geljekki ösüş meýilleri
Lazer tehnologiýasynyň yzygiderli ösmegi bilen lazer belgileýjileriniň gerimi we funksiýalary giňelýär. Geljekde lazer belgileýjileri aşakdaky ugurlarda uly üstünliklere eýe bolup bilerler:
- Köp funksiýalylyk: Geljekki lazer belgileýjileri uzak aralygy ölçemek we nyşany tanamak ýaly goşmaça funksiýalary birleşdirip, giňişleýin operasiýa goldawyny üpjün edip we esgerleriň we ýarag ulgamlarynyň netijeliligini ýokarlandyryp bilerler.
- Kiçilmek we göçürip alyp gitmek: Tehnologiýa ösdügiçe, lazer belgileýjileri has ýeňil we ykjam bolar, bu bolsa esgerleriň olary götermegini we çalt ýerleşdirmegini aňsatlaşdyrar, şeýlelik bilen söweş meýdanynyň çeýeligini ýokarlandyrar.
- Böwetlere garşy göreş mümkinçilikleri: Häzirki zaman söweş meýdanlarynda lazer nyşanlaýjylary lazer böwetleriniň we duşmanyň garşy çäreleriniň howpy bilen ýüzbe-ýüz bolýarlar. Geljekki lazer nyşanlaýjylary çylşyrymly elektromagnit gurşawlarda ygtybarlylygy üpjün etmek üçin has güýçli böwetlere garşy göreş mümkinçilikleri bilen enjamlaşdyrylar.
Häzirki zaman harby tehnologiýasynyň möhüm bölegi hökmünde lazer belgileýjileri dürli senariýalarda barha möhüm rol oýnar we takyk zarbalara we köp ugurly ulanylyşlara goşant goşar.
Lumispot
Salgysy: 4-nji bina, №99 Furong 3-nji köçesi, Sişan etraby, Wuxi, 214000, Hytaý
Tel: + 86-0510 87381808.
Mobil: + 86-15072320922
E-poçta: sales@lumispot.cn
Ýerleşdirilen wagty: 2024-nji ýylyň 14-nji oktýabry